NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
167 - (1153) وحدثنا
محمد بن رمح
بن المهاجر.
أخبرني الليث عن
ابن الهاد، عن
سهيل بن أبي
صالح، عن النعمان
بن أبي عياش،
عن أبي
سعيد الخدري
رضي الله عنه
قال: قال رسول
الله صلى الله
عليه وسلم
"ما
من عبد يصوم
يوما في سبيل
الله. إلا
باعد الله،
بذلك اليوم،
وجهه عن النار
سبعين خريفا".
[ش
(خريفا)
الخريف السنة.
والمراد
مسيرة سبعين سنة].
{167}
Bize Muhammed b. Rumh b.
El-Muhacir rivayet etti. (Dediki) Bana Leys, Îbni'l-Had'dan o da Süheyl b. Ebî Sâlih'den,
o da Nu'man b. Ebî Ayyaş'dan o da Ebû Saîd-i Hudri (Radiyallahu anhuma)'dan
naklen haber verdi. Ebû Saîd şöyle demiş: Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve
Sellem):
«Allah yolunda bir gün
oruç tutan hiç bir kul yoktur kî, o gün sebebi ile Allah onun yüzünü yetmiş
sene cehennemden ırak etmesin» buyurdular.
(1153) وحدثناه
قتيبة بن
سعيد. حدثنا
عبدالعزيز
(يعني
الدراوردى) عن
سهيل، بهذا
الإسناد.
{…}
Bize bu hadîsi
Kuteybetü'bnü Saîd dahî rivayet etti. (Dediki) Bize Abdülâziz yani Derâveıdi,
Süheyl'den bu isnadla rivayette bulundu
168 - (1153) وحدثني
إسحاق بن
منصور
وعبدالرحمن
بن بشر العبدي.
قالا: حدثنا
عبدالرزاق.
أخبرنا ابن
جريج عن يحيى
بن سعيد وسهيل
بن أبي صالح ؛
أنهما سمعا
النعمان بن
أبي عياش
الزرقي يحدث
عن أبي سعيد
الخدري رضي
الله عنه. قال:
سمعت رسول
الله صلى الله
عليه وسلم
يقول:
"من
صام يوما في
سبيل الله،
باعد الله
وجهه عن النار
سبعين خريفا".
{168}
Bana İshâk b. Mansûr ile
Abdurrahman b. Bişr El-Abdi rivayet ettiler. (Dediler ki : Bize Abdürrezzâk
rivayet etti. (Dediki) Bize İbnü Cüreyc Yahya b. Saîd ile Süheyl b. Ebî
Sâlih'den naklen haber verdi: Onlar da Nu'man b. Ebî Ayyaş Ez-Zürâki'yi Ebî
Saîd-i Hudrî (Radiyallahû anh)'dan naklen rivayet ederken işitmişler, Ebû Saîd
şöyle demiş: Ben Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
«Her kim Allah yolunda
bir gün oruç tutarsa Allah o kimsenin yüzünü yetmiş yıl cehennemden ırak eyler,
buyururken işittim.
İzah:
Bu- hadîsi Buhâri ile
Tirmizî «Kitâbu'l-Cihâd»da, Nesaî ile İbni Mâce «Kitâbu's-Savm» da muhtelif
râvilerder. tahric etmişlerdir.
Nevevî ile diğer bir
takım ulemâ cehennemden uzaklaştırmayı mesafe mânasına almamış, hadîsden murâd
: Cehennemde yakmamak olduğunu söylemişlerdir. Mamafih hakikat mâ'nanın murâd
olmasına bir mâni yoktur.
Hadîsin buradaki
rivayeti, oruçlunun yalnız yüzünün Cehennemden uzaklaştırılmasını iktizâ
ediyor, Bir çok rivayetlerde ise bizzat oruçlunun Cehennemden uzaklaştırılacağı
bildrilmektedir. Şayet yüzden murâd zât ise mâna birdir. Fakat yüzden murad
hakikati ise cehennem oruçlunun Cehennemden uzaklaştırılacağı bildirilmektedir.
Şayet yüzden murâd daha ziyâde uzak kalacağı anlaşılır. Bunun sebebi oruçlunun
susuzluk çekmesidir. Suyun yeri de ağızdır.
Harîf: Güz mevsimi
domek ise de araplar kinaye tarikiyle onu seneye itlâk ederler.
Oruçlunun Cehennemden
ne nıikdar uzaklaştırılacağı hususunda Ukbetü'bnü Amir, Amr b. Anbese, Abdullah
b. Süfyan, Enes b. Mâlik, Ebu Umame, Ebu'd-Derdâ, Câbir, Utbetü'bnü Nezr,
Selâmetü'bnü Kayse, Ebû Hureyre, Sehl b. Muâz ve Abdullah b. Ömer (Radiyallahû
anh) hazerâtından muhtelif hadîsler rivayet olunmuştur.
Mezkûr hadîslerin
bâzılarında oruçlunun Cehennemden yüz sene, diğer bâzılarında beşyüz senelik
yol mesafesinde uzaklaştırılacağı bildirilmiştir. Bu rivayetlerin arasını
bulmak için yetmiş sene rivayeti tercih edilir. Çünkü yetmiş sene rivayetinde
Buhâri ile Müslim ittifak etmişlerdir. Binaenaleyh en sahîh rivayet odur. Şöyle
de denilebilir: Allah Teâla Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) efendimize
evvelâ cehennemden uzaklaştıracağı en kısa mesafeyi bildirmiş sonra tedricî
surette daha uzun mesafeleri beyân buyurmuştur. Mesafenin uzun veya kısalığı
oruç tutanların hallerine nisbetle de olajbilir.